Om vast te kunnen stellen of er sprake is van structureel en reëel evenwicht is het belangrijk inzicht te hebben in welke baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. De algemene richtlijn bij het onderscheid tussen incidenteel en structureel is dat er sprake is van een incidenteel budget wanneer dit gedurende maximaal drie jaar beschikbaar wordt gesteld. In het hiervoor gepresenteerde totaaloverzicht van baten en lasten zijn zowel de structurele als de incidentele posten opgenomen.
(Bedragen x € 1.000) | |||||
progr | Omschrijving | Primaire 2019 | begr wijzigingen | begroting 2019 | Werkelijk |
Incidentele lasten | |||||
1 | Bestuurlijke zaken | 111 | 288 | 399 | 1.495 |
2 | Veiligheid en handhaving | 0 | 0 | 0 | -3 |
3 | Dienstverlening | 0 | 104 | 104 | 81 |
4 | Ruimte,cultuurhist,monumenten en natuur | 807 | 286 | 1.093 | 909 |
5 | WMO,Soc.zaken en minimabeleid | 37 | 97 | 133 | 1.007 |
6 | Welzijn, Cultuurh. bel. en Volksgezondh | 0 | -156 | -156 | 111 |
7 | Onderwijs(huisv.), jeugdbel. kinderopv. | 0 | 0 | 0 | 359 |
8 | Ec.zaken, recreatie en toerisme | 0 | 36 | 36 | 36 |
9 | Sport,incl. sportacc., kunst en cultuur | 0 | 70 | 70 | 82 |
10 | Verkeer en vervoer | 158 | 6 | 164 | 97 |
11 | Openbare Ruimte en Milieu | 703 | 280 | 983 | 153 |
12 | Middelen en ondersteuning | 1.385 | 194 | 1.579 | 1.911 |
13 | Alg Dekkingsmiddelen | 0 | 13 | 13 | 13 |
14 | Overhead | 27 | 44 | 44 | 57 |
15 | VPB | 0 | 0 | 0 | 0 |
16 | Onvoorzien | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele lasten | 3.228 | 1.260 | 4.461 | 6.306 | |
Incidentele baten | |||||
1 | Bestuurlijke zaken | 0 | 240 | 240 | 240 |
2 | Veiligheid en handhaving | 0 | 0 | 0 | -2 |
3 | Dienstverlening | 0 | 0 | 0 | 53 |
4 | Ruimte,cultuurhist,monumenten en natuur | 0 | 97 | 97 | 97 |
5 | WMO,Soc.zaken en minimabeleid | 0 | 97 | 97 | 536 |
6 | Welzijn, Cultuurh. bel. en Volksgezondh | 0 | 0 | 0 | 117 |
7 | Onderwijs(huisv.), jeugdbel. kinderopv. | 0 | 0 | 0 | 0 |
8 | Ec.zaken, recreatie en toerisme | 0 | 60 | 60 | 63 |
9 | Sport,incl. sportacc., kunst en cultuur | 0 | 0 | 0 | 0 |
10 | Verkeer en vervoer | 0 | 0 | 0 | 96 |
11 | Openbare Ruimte en Milieu | 0 | 0 | 0 | 115 |
12 | Middelen en ondersteuning | 3.218 | 1.274 | 4.492 | 3.236 |
13 | Alg Dekkingsmiddelen | 0 | 141 | 141 | 299 |
14 | Overhead | 0 | 0 | 0 | 0 |
15 | VPB | 0 | 0 | 0 | 0 |
16 | Onvoorzien | 0 | 0 | 0 | 0 |
Totaal incidentele baten | 3.218 | 1.909 | 5.127 | 4.850 | |
Saldo incidentele lasten en baten | -10 | 649 | 666 | -1.456 | |
progr | Omschrijving | Primaire 2019 | begr wijzigingen | begroting 2019 | Werkelijk |
Waarvan verrekend met reserves | |||||
Onttrekkingen | |||||
4 | Reserve woonkwaliteit | 27 | 0 | 27 | 22 |
4 | Reserve act. Bestemmingsplannen | 37 | 0 | 37 | 37 |
4 | Reserve Allemanswaard | 0 | 412 | 412 | 0 |
5 | Reserve egalisatie sociaal domein 2016-2018 | 0 | 2.000 | 2.000 | 2.000 |
7 | Reserve onderwijshuisvesting | 6 | 493 | 499 | 493 |
7 | Reserve Tijdelijke huisvesting scholen | 0 | 235 | 235 | 235 |
10 | Reserve Stationsgebied | 158 | 6 | 164 | 65 |
12 | Reserve Algemene reserve | 754 | 4.172 | 4.926 | 8.029 |
12 | Reserve Meerjarig Realistisch evenwicht | 227 | 0 | 227 | 227 |
12 | Reserve generatiepact | 0 | 44 | 44 | 44 |
Totaal onttrekkingen | 1.208 | 7.361 | 8.569 | 11.151 | |
Toevoegingen | |||||
7 | Reserve onderwijshuisvesting | 0 | 6 | 6 | 0 |
8 | Reserve Boomveiligheid | 0 | 0 | 0 | 202 |
10 | Reserve Stationsgebied | 0 | 0 | 0 | 50 |
12 | Reserve Algemene reserve | 1.879 | 6.361 | 8.240 | 10.414 |
Totaal toevoegingen | 1.879 | 6.367 | 8.246 | 10.666 | |
Saldo verrekening met reserves | 671 | -994 | -323 | -485 | |
Netto incidentele lasten en baten | 681 | -1.643 | -989 | 971 |
Toelichtingen
Onderstaand volgt een toelichting op de belangrijkste incidentele posten per programma als de waarde daarvan groter is dan € 25.000.
Lasten
Programma 1 Bestuurlijke zaken
- Een bedrag van € 34.000 is een last uit voorgaande dienstjaren, in dit geval voor de waterschapsverkiezingen;
- Een bedrag van € 239.000 betreft incidentele middelen voor een uitkering aan de weduwe van een oud-wethouder in verband met nabestaanden pensioen;
- Een bedrag van € 1.222.000 voor voorziening wethouderspensioenen. Op basis van actuarieel te verantwoorden reserves van de pensioen aanspraken van (oud)wethouders moet worden gerekend met de 25-jaarsrente die de Nederlandse Bank maandelijks publiceert. Deze rente, waarmee de voorziening wordt berekend, is in 2019 gedaald. Doordat er minder rente-inkomsten worden voorzien, moet er meer kapitaal worden aangehouden.
Programma 3 Dienstverlening:
- Een bedrag van € 40.000 voor inhuur om de kwaliteit van de vergunningverlening, toezicht en handhaving op orde te brengen;
- Een bedrag van € 41.000 voor inhuur bij het opstellen van bestemmingsplan ‘Recreatieterreinen’. In de beleidsnota wordt vastgelegd hoe met niet-recreatief gebruik van recreatieterreinen wordt omgegaan. Vanwege de complexiteit en omvang van de problematiek heeft dit meer tijd gevergd dan aanvankelijk was ingeschat.
Programma 4 Ruimte, Cultuurhistorische Monumenten en Natuur
- Er is in 2019 € 652.000 onttrokken aan de algemene reserve voor de invoering van de Omgevingswet conform het raadsbesluit bij de Kadernota 2018-2021. Aanvankelijk was een onttrekking van € 750.000 begroot, maar hiervan is € 200.000 overgeheveld naar een duurzaamheidsreserve. Daarom drukt € 102.000 feitelijk op het resultaat.
- Een bedrag van € 202.000 betreft een storting in de voorziening boomveiligheid. De aanleiding daarvoor was dat de beheerstaken eind 2019 zijn overgedragen aan het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. In 2020 zal de dienstverleningsovereenkomst worden uitgevoerd en zal de voorziening beschikbaar gesteld worden.
- Een bedrag van € 37.000 betreft het salaris adviseur ten behoeve van de Regionale Energie Strategie (RES).
Programma 5 Transformatie in het Sociaal Domein
- Per saldo een incidentele last van € 886.000 voor bijdragen voorgaande jaren op WMO en Jeugdzorg. Deze waren nog niet in eerdere jaarrekeningen opgenomen;
- Een bedrag van € 73.000 voor het volgende. In 2019 betaalde de gemeente bijdragen voor het project nieuwe uitvoeringspraktijk in het kader van de aanpak personen met verward gedrag waarvoor vanuit Zon MW een subsidie werd ontvangen.
Programma 6 Welzijn, Cultuurhuizenbeleid en Volksgezondheid
- In 2019 betaalde de gemeente aan de stichting sociale dorpsteams een incidenteel bedrag van afgerond € 27.000 voor een consulent nieuwkomers;
- Voor de maatschappelijke begeleiding van nieuwkomers en vluchtelingen verstrekte de gemeente in 2019 aan de stichting Vluchtelingenwerk een extra incidentele subsidie van € 84.000.
Programma 7 Onderwijs(huisvesting), jeugdbeleid en kinderopvang
- Een eenmalige uitgave van € 356.000. Dit is het gevolg van het besluit bij de jaarrekening 2018 om het investeringskrediet voor OBS De Zonheuvel te verhogen en in één keer af te schrijven.
Programma 8 Economische zaken, recreatie en toerisme
- Er is sprake van een eenmalige last op de rekening van € 36.000 door de aanleg van het Wandelnetwerk Kromme Rijnstreek.
Programma 9 Sport, inclusief sportaccommodaties, kunst en cultuur
- Een incidentele last van € 61.000 is het gevolg van extra onderhoudsuitgaven door inhuur van personeel (ziektevervanging) en een inhaalslag bij werkzaamheden bij de vervanging van de kunstgrasvelden.
Programma 10 Verkeer en vervoer
- incidentele last van € 84.000 hoort bij het project stationsgebied. Het betreft hier loonkosten van de interne medewerkers die werken aan het tot stand komen van het project;
- incidentele last van € 27.000 hoort ook bij het project stationsgebied. Het betreft hier notaris kosten voor verkopen gronden die worden doorberekent aan Prorail.
Programma 11 Openbare Ruimte en Milieu
- Een incidentele last van € 169.000 is voor onderzoek en advieskosten rondom het uitvoeringsprogramma 2019-2022.
Programma 12 Middelen en ondersteuning
- Anterieure overeenkomsten geven incidentele nadelen tot een totaal € 494.000. Per jaar wordt de balans opgemaakt van de lopende, en in het begrotingsjaar afgeronde overeenkomsten. Sommige leveren een voordeel, andere een nadeel. Onder baten is het voordeel op anterieure overeenkomsten genoemd;
- Een last van € 35.000 is het gevolg van de vermindering boekwaarde van pand aan de Korteburghlaan 13;
- € 32.000 voor klimaatneutraal vastgoed. In 2018 was het budget beschikbaar gesteld voor een duurzaamheidsonderzoek met betrekking tot onze gemeentelijke gebouwen. Dit onderzoek is in 2018 niet volledig afgerond. Daarom is dit bedrag doorgeschoven naar 2019;
- Er is een nadeel van € 625.000 op de grondexploitaties als incidentele last in de rekening opgenomen. Het gaat om de verkoop van De Kolk en Van de Boschstraat. Hiertegenover staat een incidentele bate van € 703.000 (zie onderstaand ad Baten);
- Een bedrag van € 705.000. Dit betreft effecten van de geactualiseerde Meerjarenprognose grondexploitaties (MPG/MWA). Deze effecten ontstaan door verkoop gronden, mutaties in boekwaarde en rente en door doorbelastingen van overhead en dergelijke.
Programma 14 Overhead
- Personeelskosten generatiepact € 57.000.
Baten
Programma 1 Bestuurlijke zaken
- Een bedrag van € 240.000 betreft incidentele middelen ontvangen van een verzekeraar in verband met het overlijden van een oud-wethouder voor een uitkering aan de weduwe ivm nabestaanden pensioen.
Programma 3 Dienstverlening:
- Een negatieve bate van € 49.000 is het gevolg van afwijkingsverschillen met betrekking tot voorgaande dienstjaren;
- Een incidentele bate van € 102.000 bij het onderdeel Bouw- en Woningtoezicht Projecten betreft bijdragen van projecten van derden.
Programma 4 Ruimte, Cultuurhistorische Monumenten en Natuur
- Een incidentele bate van € 50.000 is voor de renovatie van de Andriestoren. Het Rijk heeft aan de gemeente een subsidie toegekend die in 2019 is uitgekeerd;
- Een incidentele bate van € 47.000 betreft een niet geraamde vergoeding voor planschade die de gemeente in 2019 heeft ontvangen..
Programma 5 Transformatie in het Sociaal Domein
- Een incidentele bate van € 136.000 voor extra inkomsten uit de vangnetregeling BUIG en voor verstrekte uitkeringen IOAW/ IOAZ;
- Een bedrag van € 73.000 voor het volgende. Voor de jaren 2019 en 2020 ontving de gemeente vanuit ZON MW een incidentele subsidie voor het project nieuwe uitvoeringspraktijk in het kader van de aanpak personen met verward gedrag;
- Een incidentele bate van € 327.000. Voor de kosten van jeugdhulp heeft de gemeente regionale risicodelingsafspraken gemaakt. Over 2018 ontving de gemeente in 2019 een incidentele bijdrage uit deze risicodelingsafspraken.
Programma 6 Welzijn, Cultuurhuizenbeleid en Volksgezondheid
- Een incidentele bate van € 327.000. In 2019 ontving de gemeente een incidentele bijdrage over 2018 voor een jeugd- en gezinscoach in het AZC;
- In 2019 ontving de gemeente over 2018 een incidentele vergoeding vanuit de provincie voor de uitvoering van de bed- bad- en broodregeling een incidentele subsidie van € 65.000.
Programma 8 Economische zaken, recreatie en toerisme
- Een incidentele bate van € 144.000 is het gevolg van de liquidatie van het recreatieschap UHKV;
- Een incidentele bate van € 232.000 is het gevolg van de vrijval van de voorziening voor het recreatieschap UHKV.
Programma 10 Verkeer en vervoer
- Een bate van € 67.000 betreft de eindafrekening die is ontvangen uit het BOR fonds (= Bereikbaarheids Offensief Randstad) van de (inmiddels opgeheven) Bestuursregio Utrecht;
- Een incidentele bate van € 77.000 hoort bij het project stationsgebied. Het betreft hier notariskosten voor grondverkopen en gronden die zijn overgedragen aan Prorail.
Programma 11 Openbare Ruimte en Milieu
- Een bedrag van € 87.000 is een incidentele bate. Dit betreft hoofdzakelijk afvalheffingsopbrengsten over voorgaande jaren (€ 69.000). Daarnaast gaat het ook om begrafenisrechten uit voorgaande jaren;
- Een bate van € 34.000 betreft een restitutie van in 2014 verstrekte subsidies aan stichting UHDD, een steunfonds voor ondernemers.
Programma 12 Middelen en ondersteuning
- Anterieure overeenkomsten geven incidentele voordelen tot een totaal € 477.000. Per jaar wordt de balans opgemaakt van de lopende, en in het begrotingsjaar afgeronde overeenkomsten. Sommige leveren een voordeel, andere een nadeel. Onder 'lasten' is het nadeel op anterieure overeenkomsten genoemd;
- Een incidentele bate van € 500.000 is ontstaan door verkoop van vastgoed. De verkoop van Anderstein, Rosarium en Burgwal was in 2018 gepland. Deze verkopen zijn later gerealiseerd en hebben geleid tot extra inkomsten in 2019. De verkoop van de Korteburglaan 13 te Doorn is daarbij gekomen (zie ook ad 'lasten'.). De extra opbrengsten die zijn ontvangen worden overeenkomstig bestaand beleid toegevoegd aan de algemene reserve;.
- Een bedrag van € 118.000 is de opbrengst van het snippergroen dat is verkocht conform het raadsbesluit 2016-352 van 19 december 2016 inzake het vervolgproject oneigenlijk gebruik gemeentegrond;
- Er is een voordeel van € 703.000 op de grondexploitaties als incidentele bate in de rekening opgenomen. Hiertegenover staat een incidentele last van € 625.000 (zie bovenstaand ad Lasten);
- Een bedrag van € 27.000 betreft een ontvangen risicopremie in verband met een verstrekte gemeentegarantie;
- Een bedrag van € 1.110.000. Dit betreft effecten van de geactualiseerde Meerjarenprognose grondexploitaties (MPG/MWA). Deze effecten ontstaan door verkoop gronden, mutaties in boekwaarde en rente en door doorbelastingen van overhead en dergelijke.
Programma 13 Overhead
- Per saldo hebben we € 100.000 aan extra ozb-inkomsten binnen gekregen over voorgaande jaren.
Om het materieel evenwicht te bepalen, is het ook van belang om aan te geven welke mutaties in de reserves structureel van aard zijn. In onderstaand overzicht zijn de structurele reservemutaties geduid.
(Bedragen x € 1.000) | |||||
progr | Omschrijving | Primaire 2019 | begr wijzigingen | begroting 2019 | Werkelijk |
Onttrekkingen | |||||
4 | Reserve woonkwaliteit | 30 | 0 | 30 | 0 |
4 | Reserve onderhoud gebouwen | 54 | 0 | 54 | 54 |
Totaal onttrekkingen | 84 | 0 | 84 | 54 | |
Toevoegingen | |||||
4 | Reserve onderhoud gebouwen | 76 | 0 | 76 | 76 |
Totaal toevoegingen | 76 | 0 | 76 | 76 | |
Saldo structurele reservemutaties | -8 | 0 | -8 | 22 |